WISSELVALLIG

De afgelopen week was het aanvankelijk nog vrij wisselvallig, maar in de loop van de week waren er flinke zonnige perioden. De temperatuur bleef nog op een bescheiden niveau uitkomen.

Op dagen met zowel weinig wind als weinig zon kan er gebrek ontstaan aan wind- en zonne-energie. Hoe vaak komen zulke dagen voor, en voor hoeveel dagen moet je energie opslaan om ook op donkere en windarme dagen voldoende energie te hebben?

We gaan uit van drie scenario’s die elk jaargemiddeld twee keer zoveel elektrische energie leveren als er nodig is, namelijk alleen zonne-energie, alleen windenergie, en evenveel zonne- als windenergie. Energie die niet direct gebruikt wordt, kan worden opgeslagen. We nemen aan dat elke dag evenveel elektrische energie nodig is: het dag gebruik, en beperken ons tot zon en wind op land.

Op hoeveel dagen is er te weinig zon en wind?

Figuur 1 toont de jaarlijkse gang van de beschikbare energie voor de drie scenario’s, op basis van metingen in de periode 1991-2020 van de zonnestraling en de windsnelheid op 14 over het land verspreide KNMI stations. Het jaargemiddelde is op één genormeerd, en voor windenergie is de derde macht van de windsnelheid gebruikt. In de zomer is er het meeste zon en het minste wind, in de winter is het andersom.  Bij alleen windenergie is er te weinig energieproductie op gemiddeld 17 dagen en op maximaal 44 dagen per jaar.  Bij alleen zonne-energie zijn deze periodes veel langer, gemiddeld 73 dagen en maximaal 99 dagen per jaar. Bij de combinatie van zon en wind is de situatie iets beter dan bij alleen wind, gemiddeld 13 en maximaal 35 dagen per jaar. Een verdere verbetering treedt op als we de stations koppelen: dan is de langste periode nog maar 30 dagen.

Voor hoeveel dagen opslaan?

Voor hoeveel dagen moet je energie opslaan om altijd voldoende energie te hebben? Deze energie is nodig om het tekort aan te vullen in periodes met te weinig zon en wind.  Bij de combinatie van zon en wind is het grootste cumulatieve tekort in een jaar gemiddeld 5 maal het dag gebruik. Het hoogste tekort in 30 jaar is 13 maal het dag gebruik.  Als je de stations koppelt is dat gemiddeld 4 maal het dag gebruik. Het hoogste tekort in 30 jaar is dan 8 maal het dag gebruik.

Bij het scenario waarbij zonne- en windenergie elk jaargemiddeld even veel energie leveren als er nodig is voor direct gebruik, kan Nederland dus volstaan met een reserve-opslag van 8 maal het dag gebruik. (bron KNMI)

De week begon maandag met veel bewolking en een spatje lichte regen. In de loop van de middag waren er ook enkele opklaringen. Het werd 9 graden.

Aanvankelijk was het dinsdag bewolkt, maar in de loop van de middag brak ook af en toe  de zon door. Het bleef droog. Het werd 11 graden.

De zon scheen woensdag lange tijd al kregen we in de middag wel met meer sluierbewolking te maken. Het werd met ruim 14 graden een zachte dag.

In de ochtend was er donderdag veel bewolking, maar in de middag brak de zon goed door. Het bleef droog. Het werd ruim 13 graden.

De zon scheen vrijdag eerst volop, maar in de loop van de dag kregen we ook met wolkenvelden te maken. De wind nam toe tot matig uit het zuiden tot zuidwesten. Het werd ruim 14 graden.

In de nacht van vrijdag op zaterdag viel er regen van betekenis. In de ochtend viel nog een bui met hagel, de rest van de dag bleef het droog. Het werd overdag bijna 10 graden. Er viel ruim 8 mm neerslag.

In de ochtend scheen zondag nog af en toe de zon, maar in de middag was het bewolkt en er stond een onaangename wind. Het werd ruim 12 graden.

De weerspreuk van de week:

Was maart droog, is de hoop hoog;

was maart nat, wordt ’t een leeg vat!