WARM WEEKEND

De afgelopen week viel vooral de dinsdag op toen het de hele dag regenachtig was. Er viel die dag 17 mm regen. In het weekend was het prima lenteweer met veel zon. Zaterdag werd het 22 graden. Zondag was er weliswaar meer (sluier)bewolking, maar het werd toch nog 20 graden. Het bleef het hele weekend droog.

De periode van 11 tot en met 14 mei staat in de volksweerkunde bekend als de IJsheiligen, vernoemd naar de naamdagen van een viertal katholieke heiligen. Dit zijn de laatste dagen in het voorjaar waarop nog vorst kan optreden. Maar vorstdagen in mei zijn een zeldzaamheid geworden. De laatste vorstdag is in de afgelopen dertig tot veertig jaar gemiddeld zo'n tien dagen naar voren verschoven.

Laatste vorst valt steeds vroeger

In een eerder klimaatbericht schreven we al over de steeds korter wordende 'winterse periode' waarin vorst kan voorkomen in Nederland. De laatste vorst valt gemiddeld steeds eerder in het voorjaar en de eerste vorst steeds later in het najaar, wat past in de trend van toenemende temperaturen in Nederland. Dit betekent dat de kans op vorst later in het voorjaar, en dus ook met de IJsheiligen, steeds kleiner wordt.

Laatste vorst 1901-2019

In figuur 1 is deze trend duidelijk terug te vinden voor het landelijke weerstation De Bilt. In blauw zien we voor elk jaar sinds 1901 de laatste dag, geteld vanaf 1 januari, waarop de minimumtemperatuur onder het vriespunt kwam. De rode lijn is een 30-jarig lopend gemiddelde van deze waarnemingen, die de trend duidelijker zichtbaar maakt.

Te zien is dat de laatste vorstdag in de afgelopen 30-40 jaar gemiddeld zo'n 10 dagen naar voren is verschoven en dat vorstdagen in mei een zeldzaamheid zijn geworden. Tot en met de jaren zeventig zien we de blauwe lijn sporadisch doorschieten tot boven de IJsheiligen, die zijn gemarkeerd met een rood-grijze balk in de maand mei. Vorst na de IJsheiligen is dus niet helemaal uitgesloten maar de kans is zeer klein. Er zijn ook weerstations in Nederland die in juni nog vorst hebben waargenomen maar in de zomermaanden juli en augustus heeft het in Nederland nog nooit gevroren.

Minimumtemperatuur IJsheiligen 1901-2019

Ook wanneer we de laagste minimumtemperatuur in de periode van de IJsheiligen uiteenzetten over dezelfde periode van 1901 tot en met 2019 zien we een stijgende trend (figuur 2). De laatste keer dat het met de IJsheiligen tot vorst kwam in De Bilt was op 11 mei 1953, met -1,9 ⁰C*. Ondanks dat vorst in deze tijd van het jaar in het opwarmende klimaat steeds zeldzamer wordt, maken de IJsheiligen tot vandaag de dag nog hun naam waar. De komende dagen blijft het namelijk koud met in de nachten plaatselijk lichte vorst. (bron KNMI)

Het was maandag eerst mistig en het bleef lange tijd bewolkt. In de middag brak ook zo nu en dan de zon door. Het werd net geen 20 graden.

Dinsdag was een onaangename en natte dag. Het regende voortdurend. Het werd in de middag maar   13 à 14 graden. Er viel totaal bijna 17 mm regen.      

Woensdag was het veelal bewolkt, maar het bleef lange tijd droog. De temperatuur liep op naar 15 graden.

Het bleef donderdag afgezien van een lichte bui zo goed als droog en vooral in de middag brak ook af en toe de zon door. Bij weinig wind werd het 16 graden.

Overdag was het vrijdag droog met vooral in de middag tijdelijk veel zon en snel oplopende temperatuur. Het werd 21 graden. In de avond viel er nog een kortdurende pittige bui. Over het etmaal viel 3,0 mm.

Zaterdag was een stralend zonnige dag met slechts enkele wolken in de middag. Er stond een vrij stevige wind uit het noordoosten. Het werd 22 graden.

Er was zondag meer sluierbewolking, maar de zon brak af en toe ook nog door. Het werd 20 graden.

De weerspreuk van de week:

Veel onweer in mei,

maakt de boeren blij!