NATTE WEEK

De afgelopen week was het af en toe erg nat, maar in onze regio viel het nog relatief mee. Zondag bleef het voor het eerst overdag droog. Na een mistige start waren er flinke zonnige perioden.

De hoeveelheid warmte in Nederland neemt toe, ook buiten de zomermaanden. Dat blijkt uit een analyse van het zogeheten warmtegetal dat sinds 1901 bijna verviervoudigd is. Dit zomerhalfjaar behoort met 134,6 tot de top 8 van jaren met de hoogste warmtegetallen (bijgewerkt tot 6 september). Als de huidige trend zich voortzet is dit rond 2050 een normale waarde geworden.

Maat voor de hoeveelheid warmte die ervaren wordt

Een dag met een etmaalgemiddelde temperatuur van minstens 18 graden wordt als vrij warm of warm ervaren. Het KNMI gebruikt deze grenswaarde in de berekening van het warmtegetal, een maat voor de hoeveelheid ervaren warmte. Van alle dagen in een bepaalde periode wordt het aantal graden dat de gemiddelde etmaaltemperatuur boven 18 graden uitkomt bij elkaar opgeteld. Een dag met een gemiddelde temperatuur van 20,2 graden bijvoorbeeld, voegt 2,2 toe aan het warmtegetal. De totale som over 1 april tot 1 november is een maat voor de hoeveelheid warmte in het zomerhalfjaar.

Steeds meer warmte in het zomerhalfjaar

Zetten we alle warmtegetallen sinds 1901 in een grafiek (figuur 1), dan zien we dat het warmtegetal sterk varieert van jaar op jaar. Gemiddeld over de hele meetreeks is het warmtegetal 58. De grootste uitschieter naar beneden is 4,8 in 1962 en naar boven 201,3 in 2006. Er is een duidelijke trend zichtbaar naar hogere waardes. Sinds 1980 neemt het warmtegetal toe met gemiddeld zo'n 12 per 10 jaar. Dit jaar behoort met nog een kleine twee maanden te gaan nu al tot de top 10 hoogste waardes (134,6 tot 6 september). De normale waarde bedraagt nu 100 (gemiddelde over 1991-2020) tegenover 27 gemiddeld over 1901-1930.

Grafiek van het warmtegetal voor het zomerhalfjaar in De Bilt die een stijgende lijn laat zien van 1901 tot nu.

Warmtegetallen per maand

Als we kijken naar het gemiddelde warmtegetal per maand over de hele meetreeks, dan zien we dat de zomermaanden bijna 90 procent bijdragen (blauwe lijn in figuur 2), met juli als uitschieter (40 procent). De resterende 10 procent komt grotendeels voor rekening van mei en september. April en oktober dragen af en toe ook iets bij (minder dan 1 procent). Alle maanden hebben wel eens niets bijgedragen, de maximale maandbijdrage ooit is 134 in juli 2006 (blauwe stippellijn). 

Steeds grotere bijdrages van de niet-zomermaanden

Kijken we naar de trend in warmte per maand, dan zien we dat de hoeveelheid 'warmte' niet alleen toeneemt in de zomermaanden (figuur 3). Zo is het gemiddelde warmtegetal in mei gestegen van ongeveer 3 naar 7 en in september van 1 naar 5. Ook april en oktober beginnen een bijdrage te leveren. Met de verwachte verdere stijging van de gemiddelde temperatuur zal ook het warmtegetal verder toenemen. Als de huidige trend zich voortzet is het relatief hoge warmtegetal van 2022 tot nu toe rond 2050 een ‘normale’ waarde geworden. (bron KNMI)

Het was maandag erg warm en de zon scheen eerst volop. In de loop van de middag kregen we met meer bewolking te maken, maar het bleef droog. Het werd 31 graden. In de avond vielen er enkele buien met onweer.

Overdag bleef het dinsdag droog en er waren flinke zonnige perioden. Het werd 26 graden. In de nacht vielen pittige buien met onweer. Totaal zo’n 20 mm.

Het bleef overdag ook woensdag droog en het was wisselend bewolkt. Het werd 24 graden.

In de nacht en vroege ochtend vielen er enkele buien. Overdag bleef het donderdag vrijwel droog. Het werd tijdens zonnige momenten 23 graden.

Het was vrijdag een relatief koele dag en er vielen enkele buien verspreid over de dag. Het werd 18 graden maximaal.

In de nacht naar vrijdag vielen er nog buien, overdag bleef het zo goed als droog. Het werd bij af en toe zon ruim 21 graden.

Zaterdag vielen er eerst nog buien, overdag bleef het droog met zonnige perioden. Het werd 21 graden.

Na een mistig beging van de dag kregen we zondag een afwisseling van zon en wolken. Het werd 24 graden.

De weerspreuk van de week:

Als de akkers zijn geschoren,

is de winter geboren!