Weerman Leen de Koning

Weerman Leen de Koning

Nieuwerkerk a/d IJssel

Loading

WINTERSE START

De afgelopen week was het aanvankelijk winters, maar in de loop van de week werd het minder koud en in het weekend was er van vorst geen sprake meer. Vooral zondag was het herfstachtig met veel neerslag.

'Wilde ganzen in een V brengen vorst en vriesweer mee'. Spreuken over het weer en vogels zijn al heel oud. Het weer en het veranderende klimaat heeft invloed op het leefpatroon en de vogelstand in Nederland. Klimaatgegevens van het KNMI worden door biologen gebruikt om onderzoek te doen.

Om te weten hoe het er met de vogels voor staat worden vogeltellingen gehouden. Half januari werden bijvoorbeeld ooievaars en watervogels geteld en van 25 tot en met 27 januari is de Nationale Tuinvogeltelling.

Ooievaars blijven, ganzen komen

Ooievaars zijn trekvogels maar niet alle ooievaars blijken elk jaar naar het zuiden te vliegen. Zo zijn er tijdens afgelopen winterooievaarstelling in Nederland nog ongeveer 547 ooievaars geteld. Het zijn er dit jaar iets minder dan de afgelopen jaren, waarschijnlijk door de droge zomer. Vaak blijven oudere ooievaars bij zachtere winters hier, als de grond niet is bevroren en er genoeg voedsel is. Klimaatverandering heeft dus invloed op de (waargenomen) ooievaarstrek, maar ook andere factoren zoals het aantal tellers en bijvoeren zijn belangrijk.

Ganzen komen in de winter juist in ons land overwinteren. Doordat voedselpieken in hun broedgebied in het noorden door opwarming eerder optreden, wordt het voor deze trekvogels steeds lastiger om de trek goed te plannen. Sommige soorten vinden het in Nederland zo prettig dat ze hier blijven.

Temperatuurindex voor vogelsoorten

Klimaatverandering beïnvloedt niet alleen de trek van vogels. De afgelopen 40 jaar is de gemiddelde jaartemperatuur in De Bilt ongeveer 1,5 graad gestegen en hebben zich hier nieuwe warmteminnende soorten gevestigd, zoals de bijeneter, en zijn andere soorten verdwenen of sterk afgenomen, zoals de spotvogel. Om deze veranderingen zichtbaar te maken hebben is er een Community Temperature Index (CTI) ontwikkeld. Deze neemt toe als warmteminnende soorten toenemen en koudeminnende soorten afnemen of gelijk blijven. De CTI voor flora en fauna in Nederland vertoont gedurende de afgelopen 40 jaar een stijgende trend. Deze trend is echter tien keer kleiner dan die van de temperatuur zelf, wat inhoudt dat de flora en fauna achterloopt ten opzichte van de verschuivende grenzen van hun leefgebieden door klimaatverandering.

Klimaatschuld

De afstand tussen het klimatologisch optimale gebied en het feitelijke leefgebied: 'de klimaatschuld', bedraagt voor vogels de afgelopen 20 jaar gemiddeld meer dan 200 kilometer. Voor insecten, die zich sneller kunnen voortplanten en een kortere generatietijd hebben is deze schuld kleiner. Hierdoor worden ook de afhankelijkheden tussen de soorten verstoord omdat op cruciale momenten bijvoorbeeld de rups te weinig eten heeft en hierdoor ook jonge vogels geen rupsen kunnen eten.

Natuur loopt een maand voor

 

Door de zeer zachte decembermaand met een gemiddelde temperatuur van 6,1 graad in De Bilt liep de natuur tot afgelopen weekend nog een maand voor op schema. Dit is vooral aan de bloemen te zien: bloeiende hazelaars, sneeuwklokjes, speenkruid en elzen. Door het koude weer van deze week wordt dit verschil de komende dagen kleiner. Zo blijft niet alleen het klimaat, maar ook het weer van invloed op de natuur. (bron KNMI)

De week begon maandag met heldere vriezend weer. De minimum temperatuur daalde naar -6 graden. Overdag liep de temperatuur snel op tot ruim boven het vriespunt. We kregen ook met wolken te maken. Het werd +4 graden.

Na een nacht met een graadje vorst was er dinsdag veel bewolking en in de loop van de ochtend bereikte een gebied met lichte sneeuw onze regio. In de loop van de middag werd het droog. De temperatuur kwam maar een fractie boven het vriespunt uit.

In  de ochtend klaarde het woensdag nog tijdelijk op en in korte tijd daalde de temperatuur naar bijna -3 graden. De rest van de dag had de bewolking de overhand. Het werd maar +0,4 graden. Het bleef droog.

In de nacht van woensdag op donderdag was er veel bewolking en het kwam nauwelijks tot vorst. Overdag waren er wolkenvelden met enkele opklaringen. Het bleef overwegend droog. Het werd bijna +2 graden.

In de nacht naar vrijdag kwam het nog tot een graadje vorst, maar overdag was er veel bewolking en liep de temperatuur langzaam op. Er viel af en toe enige lichte regen. Het werd ruim 3 graden.

In de avond en nacht liep zaterdag de temperatuur snel op naar 7 graden. Overdag bleef het afgezien van enige lichte regen droog. Het werd bijna 8 graden.

Zondag was het herfstachtig met een stevige wind en buien, tijdelijk was het droog. Het werd 7 graden en er viel ruim 12 mm neerslag.

De weerspreuk van de week:

Gaat  de winterkoude schromen,

komen katjes aan de bomen.

 

Week 4 temperatuur (°C)

Minimum   Maximum
Datum 2019 2018   2019 2018
MA 21-01 -6.2 0.8   4.2 6.2
DI 22-01 -1.6 2.8   1.8 8.8
WO 23-01 -2.7 4.9   0.4 10.1
DO 24-01 -1.6 9.4   1.8 14.6
VR 25-01 -1.3 7.1   3.6 9.2
ZA 26-01 3.6 3.7   7.8 8.0
ZO 27-01 4.9 2.2   7.8 7.1

Week 4 neerslag (mm)

Datum 2019 2018
MA 21-01 0.4 1.2
DI 22-01 0.0 3.0
WO 23-01 0.8 0.8
DO 24-01 1.2 1.4
VR 25-01 2.0 4.0
ZA 26-01 1.0 0.2
ZO 27-01 13.2 0.2