NAT EN KOUD WEEKEND

De afgelopen week was het sterk wisselvallig met vanaf vrijdag flinke perioden met regen. In het weekend was het waterkoud en in de nacht van zaterdag op zondag  kwam het tot vorst aan de grond.

Op de kop af 16 jaar geleden raakte Nederland in de loop van 24 november in de ban van een mogelijke, potentieel ontwrichtende sneeuwsituatie, die zich een dag later zou voordoen. We schrijven 24 en 25 november 2005. Het bijzondere toen was dat we uit een extreem zachte periode kwamen. Het zeewater voor de Nederlandse lust was hier en daar nog 13 of 14 graden warm. Em toch werd – vanuit het niets – ineens sneeuw verwacht.

Het was de dag waarop de hoofdmeteoroloog van dienst in de weerkamer van Weer.nl (dat toen nog onderdeel van Meteo Consult in Wageningen was) voor een belangrijke beslissing stond. Zou het een dag later nu gaan sneeuwen of niet? En hoeveel zou er dan wel niet vallen? Er vol voor gaan betekende twee dingen: of de enorme overlast die van de sneeuwval een gevolg zou zijn, zou goed worden voorzien. Of, en die kans was er ook, het zou gewoon regenen, waarmee de verwachting een enorme miskleun zou zijn.

De voortekenen voor sneeuw waren niet heel duidelijk

De voortekenen voor sneeuw waren niet heel duidelijk. In een afstroom van koude lucht vanuit het noorden trok een lagedrukgebied over de Noordzee naar het zuiden, in de richting van Nederland. Op grote hoogte kwam een bel met echt koude lucht mee.

Op 5 kilometer hoogte zou het 30 tot 35 graden gaan vriezen. Een stuk dichterbij de grond, op een hoogte van 1500 meter, was het veel minder koud. Daar werd 5 a 6 graden onder nul verwacht, in het noorden nog een stukje hoger. Tel daarbij op dat de wind zuidwestelijk zou zijn, zeer sterk ook met stormkansen aan zee, en dat hij vanaf een Noordzee zou waaien die door de zachte voorgeschiedenis nog behoorlijk warm was, en je ziet het dilemma duidelijk voor je. Zou het onder zulke omstandigheden nou echt kunnen sneeuwen?

De dood of de gladiolen

‘Het wordt de dood of de gladiolen’, hield de hoofdmeteoroloog me voor, toen ik me voor de briefing meldde. Ik had die dag de late radiodienst en zou alle klanten de verwachting voor de volgende dag in diverse radiopraatjes mogen overbrengen. We keken door de weerkaarten heen en de hoofdmeteoroloog liet me zien dat alle parameters tezamen onder normale omstandigheden waarschijnlijk niet genoeg voor sneeuw zouden zijn.

Maar de omstandigheden zouden niet normaal zijn, ging hij verder. Op een slepend front boven Nederland werden astronomische hoeveelheden neerslag verwacht, helemaal als je meenam dat we aan het einde van de novembermaand waren. Sommige modelberekeningen verwachtten tot 100 millimeter in een etmaal tijd. ‘Omdat de neerslagintensiteit groot zal zijn’, zei de hoofdmeteoroloog, ‘verwacht ik toch dat de regen in het binnenland in sneeuw zal overgaan. En dan kan er meer dan 25 centimeter vallen, met alle overlast die daarbij hoort’.

Meteoroloog hield voet bij stuk

De verwachting sprak zich snel rond binnen het gebouw van Meteo Consult. Allerlei mensen, ook van andere afdelingen binnen het bedrijf, meldden zich in de loop van de dag in de weerkamer voor informatie, om te discussiëren en zelfs om de hoofmeteoroloog op andere gedachten te brengen. Want dit was toch wel al te kras. En andere weerbedrijven, inclusief het KNMI, hadden het niet in hun verwachting staan. Hij hield voet bij stuk en vertelde iedere keer weer hetzelfde verhaal.

Het was spannend, vonden we allemaal. En omdat mediameteorologen vaak ook liefhebbers van bijzondere en zeker winterse omstandigheden zijn, gingen we er eens goed voor zitten. Tussen een sisser en heuse rampspoed, daartussen zou de verwachting voor de volgende dag bewegen.

Hilarische middag

Ik heb die woorden in de uren erna vaak gebruikt. Het werd een hilarische middag. Iedere keer weer als ik de woorden voor de komende dag had uitgesproken, was ongeloof ons deel. ‘Meer dan 25 centimeter sneeuw? Ga morgen lekker in de regen staan en afkoelen. Want dat gaat nooit gebeuren.’ De teneur was duidelijk. Een weg terug was er niet meer. Het zou de dag erna of een legendarische weerssituatie worden, of een sof waarvan het voor ons maar moeilijk herstellen zou zijn. (bron weer.nl)

De week begon maandag na een koude nacht met de eerste nachtvorst in de bebouwde kom in Nieuwerkerk aan den IJssel met een prachtige zonnige en aangename herfstdag. Er stond maar weinig wind. Het werd 8 graden.

Het was dinsdag nog een meevallende dag. Er waren weliswaar wolkenvelden, maar af en toe brak ook de zon door. Er viel een enkele lichte bui. Het werd bij weinig wind bijna 11 graden.

De wolkenvelden waren woensdag hardnekkig, maar het bleef droog. In de middag werd het ruim 8 graden.

In de ochtend viel er donderdag nog enige lichte regen, daarna werd het tijdelijk droog en brak af en toe de zon door. In de loop van de middag en avond vielen er weer enkele buien. Het werd 9 graden.

Het bleef vrijdag in de ochtend nog droog, maar in de middag en avond vielen er pittige buien. Het was waterkoud met een maximum temperatuur van 5,6 graden. Over het  etmaal viel 14,6 mm regen.

In de nacht naar zaterdag vielen er nog enkele buien, tijdelijk werd het droog, maar overdag volgden opnieuw buien en perioden met regen. In de middag daalde de temperatuur tijdelijk tot onder de 3 graden. Overdag werd het maximaal 4,7 graden. Er viel 14,6 mm over het etmaal.

De temperatuur daalde in de nacht van zaterdag op zondag aan de grond tot iets onder nul. Overdag viel er enige regen, maar er waren langere droge perioden dan op vrijdag en zaterdag. Met  4 graden was het een waterkoude dag.

De weerspreuk van de week:

November droog en klaar,

is slecht voor ’t volgend jaar!